Złamanie to częściowe lub całkowite przerwanie ciągłości kości. Możemy wyróżnić złamania urazowe, wskutek bezpośredniego lub pośredniego urazu i złamania samoistne, które są zawsze pochodzenia patologicznego (choroby miejscowe lun ogólne prowadzą czasami do łamliwości kości).
Złamania częściowe (niezupełne) dzielimy na:
1) złamanie podokostnowe - nadłamanie (tzw. Złamanie typu
„zielonej gałązki”) spotykane jedynie u dzieci – w złamaniu tym kość jest
zgięta jak „gałązka” i złamana jest jedynie część trzonu.
2) złamanie szczelinowe - pęknięcie, w którym kość ulega
zwykłemu pęknięciu bez przemieszczenia fragmentów
3) złamanie ze strzeskaniem - w którym kość jest
rozkawałkowana (spowodowane przez pocisk).
4) złamanie z wygęciem kości do wewnątrz - Spotyka się je przeważnie w złamaniach kości
czaszki.
5) złamania całkowite dzielimy na:
a) złamania proste – nazywane złamaniem zamknętym, w którym
skóra nie jest uszkodzona
b) złamanie wklinowane – w którym oba końce złamanej kości
wbijają się w siebie
c) złamanie ze strzaskaniem – drobne odłamki
d) złamanie złożone – tzw złamanie otwarte, w którym odłamek
złamanej kości przebija się przez skórę
e) złamanie powikłane – w którym następuje uszkodzenie
narządów lub ważnych astuktur tkankowych w otoczeniu złamania
Objawy kliniczne złamania kości:
zniekształcenie kończyny,
ograniczenie ruchów kończyny,
obrzęk w miejscu złamania,
ból i bolesność dotykowa w miejscu złamania,
ruchomość w miejscu złamania,
trzeszczenie odłamków kości podczas ruchów.
Badanie radiologiczne pozwala na potwierdzenie diagnozy oraz
dokładne określenie rozległości uszkodzenia, przemieszczenia odłamków i
przebiegu szczeliny.
Diagnostyka: RTG, TK, MR
Pomiędzy złamanymi końcami kości tworzy się krwiak. Krwiak
ulega organizacji, a w tej miękkiej masie powstają nowe naczynia krwionośne.
Nowa tkanka rozwija się nie tylko pomiędzy odłamkami kości, ale również z boku,
pod ich okostną a przestrzeń, gdzie powinna znajdować się jama szpikowa jest
również wypełniona ziarniną. Końcowe odcinki kości w miejscu złamania ulegają
rozrzedzeniu, a wapń osadza się w tkance ziarninowej. Nowopowstałą tkankę
nazywamy kostniną. Pod koniec tego okresu miejsce złamania jest zrośnięte.
Oba odłamy złamanej kości tworzą teraz całość, ale nie są one jeszcze
dostatecznie silne, aby wytrzymać uraz. Po uzyskaniu zrostu za pomocą kostniny,
osteoplasty doprowadzają do zdeponowania soli wapnia w miękkiej tkance,
stopniowo wywołując jej stwardnienie. W następnym etapie osteoklasty przechodzą
do nowej tkanki kostnej i drążą w niej jamy, co sprawia że kej konsystencja
staje się mniej zwarta. Proces ten jest podobny do procesu kostnienia w
prawidłowej kości. Ponownie wytwarza się kanał szpiku i pojawiają się komórki
szpiku. Po zakończeniu tego procesu mówimy o konsolidacji lub pełnym zroście.
Czas do zrostu lub konsolidacji:
Cel - Zabigi fyzykalne przy złamaniach
W okresie unieruchomienia celem stosowanych zabiegów jest:
skrócenie czasu leczenia,
zapobieganie wystąpieniu powikłań,
poprawa uwapnienia tkanki kostnej,
zwiększenie obniżonej liczby krwinek czerwonych i
hemoglobiny,
zapobieganie powstawaniu zaburzeń ogólnoustrojowych,
utrzymanie sprawności mięśni i stawów nie objętych
unieruchomieniem,
zapobieganie zanikom mięśniowym,
w przypadku kończyn dolnych – pionizacja i nauka chodzenia o kulach.