- Niedopuszczenie wystąpienia upośledzenia sprawności ręki
- Przyspieszenie procesu gojenia
- Przywrócenie pełnego zakresu ruchomości
- Poprawa siły mięśniowej
- Optymalizacja funkcji
Podział według Mayo wyróżnia trzy typy złamań (ból,
krwiak, zmniejszona ruchomość stawu łokciowego)
Mechanizm złamania wyrostka łokciowego to uraz bezpośredni –
uderzenie w tylną część stawu łokciowego lub pośredni – nagły i silny skurcz
mięśnia trójgłowego ramienia.
- Typ 1 – Złamanie wyrostka łokciowego jedno- lub wielofragmentowe bez przemieszczenia.
- Typ 2 – Złamanie wyrostka łokciowego jedno- lub wielofragmentowe z przemieszczeniem ale z zachowaną stabilnością stawu łokciowego.
- Typ 3 – Złamanie wyrostka łokciowego jedno- lub wielofragmentowe z przemieszczeniem ale z niestabilnością stawu łokciowego.
* Złamanie trzonów kości przedramienia dotyczy
środkowej części tych kości – między łokciem a nadgarstkiem. Złamana może być
wyłącznie kość promieniowa lub łokciowa, ale w większości przypadków łamią się
obie kości równocześnie. Najczęściej przyczyną tego typu złamań są urazy, takie
jak upadek na wyciągniętą kończynę lub bezpośrednie uderzenie tej okolicy
ciężkim przedmiotem.
* Złamania trzonów kości przedramienia są stosunkowo rzadkimi
urazami u osób dorosłych, zdecydowanie częściej zdarzają się u dzieci, u
których stanowią 4% wszystkich złamań.
* Złamanie trzonów kości przedramienia objawia się bólem,
zasinieniem i obrzękiem tej okolicy. Jeśli złamanie jest istotnie
przemieszczone (złamane fragmenty kości nie są w swoim prawidłowym położeniu),
może być widoczna wyraźna deformacja przedramienia (wygięcie ręki).
Wyróżnia się złamania:
- Essex – Lopresti (głowa wraz z szyjką kości promieniowej ze zwichnięciem stawu promieniołokciowego)
- Galleazziego (złamanie trzonu kości promieniowej ze zwichnięciem stawu promieniowo-łokciowego dalszego)
- Monteggia (złamanie trzonu kości łokciowej ze zwichnięciem głowy kości promieniowej)
Złamanie głowy kości promieniowej zdarza się
często, np. wskutek upadku na wyprostowaną kończynę. Według Masona dzieli się
je na 3 typy:
- I typ – bez przemieszczenia odłamów;
- II typ – brzeżne złamanie z przemieszczeniem;
- III typ – złamanie z rozkawałkowaniem.
Objawy:
- po uradzie pojawia się ból
- postępuje obrzęk w okolicy stawu łokciowego
- dochodzi do zniekształcenia obrysu stawu
- ograniczone ruchy w stawie
Przyczyny:
a) w typie I – leczenie opiera się na metodach zachowawczych.
W przypadku dużego krwiaka, usuwa się go. Rękę zawisza się w temblaku na kilka
tyg, pozwalając na wykonanie stopniowych ruchów czynnych
b) w typie II – należy dopasować odłamy kostne względem
siebie, czyli wykonać zamkniętą repozycję złamania. Lekarz wykonuje ją w
znieczuleniu miejscowym. W przypadku nieudanej repozycji konieczna jest operacja.
Po operacji zawiesza się kończynę w temblaku, po kilku dniach zezwala się na
stopniowe ruchy czynne.
c) w typie III – jeśli próba repozycji nie wyjdzie, lekarz
może podjąć decyzję o wyciągnięciu głowy k promieniowej. Po zabiegu zakłada się
łuskę gipsową, a po tyg rozpoczynamy rehabilitację
* Złamanie dystalnej nasady kości promieniowej jest
najczęściej występującym złamaniem kończyny górnej. Złamania w tej okolicy
dotyczą 40% kobiet oraz 13% mężczyzn. Budowa kompleksu ręka – przedramię jest
na tyle specyficzna, że zdecydowana większość energii podczas upadku z próbą
podparcia kumuluje się na kości promieniowej. Szacuje się, że co piąte złamanie
dotyczy omawianej lokalizacji. Inne statystyki mówią, że występują one u 2 osób
na 1000 w ciągu roku.
* Zdecydowanie najczęściej występującym mechanizmem złamania
jest próba ochrony wyprostowaną ręką przed upadkiem. Efektem upadku jest zwykle
złamanie dystalnej nasady kości promieniowej. Złamania występują częściej u
kobiet po menopauzie. Urazowi sprzyjają istotne czynniki ryzyka, takie jak
osteoporoza, choroby układowe czy procesy rozrostowe, które znacznie zwiększają
prawdopodobieństwo wystąpienia złamania. Skrajnie rzadko występują złamania
„powolne” w wyniku przeciążenia.
* Złamania dystalnej części kości promieniowej podlegają
osobnemu podziałowi. Został on dokonany ze względu na mechanikę urazu:
typ wyprostny Collesa,
typ zgięciowy Smitha,
typ brzeżny Bartona.
Złamania typu Collesa i Smitha powstają zazwyczaj w wyniku
mechanizmu bezpośredniego i rotującego.
Złamanie typu Collesa jest skutkiem upadku do przodu z
próbą podporu (potknięcie się), a złamanie typu Smitha to najczęściej wynik
upadku do tyłu (poślizgnięcie się, np. na lodzie).
Złamanie typu Bartona jest złamaniem dłoniowej lub grzbietowej
wargi dystalnej części kości promieniowej z równoczesnym podwichnięciem
nadgarstka.
Klasyfikacja AO:
Grupa A – złamania pozastawowe
Grupa B – złamanie częściowo-stawowe (śródstawowe z
pojedynczym odłamem)
Grupa C – złamania całkowite (wewnątrzstawowe wieloodłamowe)
Podział złamań przedramienia:
Pierwotne
Wtórne
a Wczesne – uszkodzenia nerwów (łokciowe i pośrodkowe)
Infekcje w miejscu urazu
b Późne – przykurcz Volkmanna
Opóźniony i nieprawidłowy zrost kostny
Staw rzekomy
Przemieszczenie odłamów
Zanik i osłabienie mięśni
Przerwanie prostownika długiego kciuka
Zespół Sudecka
Zgorzel gazowa
Przykurcze i zesztywnienia
Zmiany zwyrodnieniowe
Zespół kanału nadgarstka
Zespół ręka-bark
Leczenie operacyjne – wskazania:
Bezwzgledne wskazanie:
- Otwarte
- Wieloodłamowe
- Niestabilne
- Z przemieszczeniem
- Uszkodzenie nerwów, mięśni i naczyń
Względne wskazanie:
- Wielomiejscowe
- Wielonarządowe
- stawowe
Repozycja zamknięta
Przeskórna transfiksja drutami Kirshnera
Gwoździe śródszpikowe Rusha
Popręg webera
Otwarta repozycja i stabilizacja płytą
Repozycja zamknięta
Stabilizacja stabilizatorem zewnętrznym
Postępowanie rehabilitacjyjne przy złamaniu
przedramienia
- Kinezyterapia
- Bezpośrednio po ustąpieniu ostrych objawów bólowych, wszystkie wolne od unieruchomienia stawy
- Staw barkowy: bierne, czynne wspomagane, wolne
- Ćw. Stawu promieniowo-nadgarstkowe – bierne, czynne prowadzone i czynne wolne. Po upływie miesiąca: delikatny opór. Przy zgiętym łokciu w elewacji kończyny. Wykorzystanie ręki w codziennych czynnościach.4
- Stawy ręki – ćwiczenia bierne.
- priopriocepcja
- Ćw. Izometryczne
- Ćw. Ekscentryczne
- koaktywacja
Etapy kinezyterapii:
a) Faza wczesna (od 0-2 do 6 tyg)
- Po zdjęciu opatrunku gipsowego, stabilizator
- Redukcja procesu zapalnego
- Zalecane procedury:
- Czynny i wspomagany zakres ruchu w stawie łokciowym
- Izometryczne w różnych ustawieniach kątowych stawu łokciowego (aktualny i pośrednim)
- Izotoniczne dla stawu łokciowego i nadgarstkowego
- Techniki na tkanki miękkie Inne metody : terapia manualna, kinesiotaping
b) Faza pośrednia (6-8 tyg)
- Techniki PNF
- Zwiększa się obciążenia funkcjonalne
c) Faza późna leczenia (7-8 do 12 tyg)
- Wzmacnianie mięśni przedramienia i nadgarstka
- Priopriocepcja stawu
- Taśmy elastyczne
- praca ekscentryczna
Fizykoterapia:
- Okres unieruchomienia
- Pole magnetyczne
- Ultradźwięki
- Okres po usunięciu unieruchomienia
- Pole magnetyczne
- Laseroterapia
- Biostymulacja wysokoenergetyczna
- Terapia światłem spolaryzowanym
- Sollux
- Fala uderzeniowa
- Prądy DD
- Jonoforeza
- Krioterapia
- Masaż wirowy
Masaż:
- Klasyczny
- Izometryczny
- centryfugalny
- Terapia manulna
- kinesiotaping