SLAP - (Superior Labrum Anterior Posterior) jest to uszkodzenie przyczepu ścięgna głowy długiej m dwugłowego ramienia oraz górnej części obrębka stawowego.
Podział uszkodzeń typu SLAP:
- I – (21 % przypadków) charakteryzuje się degeneracją i uszkodzeniem (strzępieniem) brzegu górnego obrąbka z zachowanym stabilnym połączeniem między mięśniem dwugłowym, obrąbkiem i panewką.
- II – (55% przypadków) charakteryzuje się degeneracją i uszkodzeniem (strzępieniem) brzegu górnego obrąbka. Górna część obrąbka wraz z przyczepem m. dwugłowego są odłączone od panewki. I
- II – (9% przypadków) uszkodzenie typu „rączki od wiadra” z pozostawieniem części mięśnia i obrąbka przyłączoną do panewki.
- IV – (10% przypadków) uszkodzenie typu „rączki od wiadra”, dotyczy także rozerwana mięśnia dwugłowego, który razem z obrąbkiem ulega oderwaniu i może przedostać się do stawu
Objawy uszkodzenia typu SLAP:
- zmniejszony zakres ruchu
- zmniejszona siła barku
- ból podczas leżenia na chorym barku
- odczucie blokowania lub trzeszczenia
- ból przy ruchy lub przy utrzymaniu określonej pozycji
- ból podczas podnoszenia przedmiotów, szczególnie nad głową
- przeszywający ból połączony z utratą kontroli kończyny podczas max rotacji zew połączonej z odwiedzeniem
- większość uszkodzeń typu SLAP towarzyszą również rozerwanie pierścień rotatorów czy niestabilności stawów
Przyczyny uszkodzenia typu SLAP:
etiologia nie jest do końca znana , ale z pewnością przyczyną uszkodzenia mogą być:
- urazy st ramiennego
- mikrouszkodzenia
Postępowanie rehabilitacyjne różni się w zależności od rodzaju zabiegu. W przypadku czyszczenia wykonywanego w I i III stopniu SLAP działania są bardziej dynamiczne. Poszczególne fazy programu zalezą w głównej mierze od współuszkodzeń. W przypadku dodatkowych urazów stożka rotatorów lub niestabilności stawu ramiennego dokonuje się ich modyfikacji.
Protokół reh jest podzielony na 4 etapy:
(związane z procesem gojenia tkanek i powrotem funkcji kończyny)
- faza ruchu (1-10dzień)
- faza zaawansowana (2-4tyg))
- faza dynamicznego wzmacniania (4-6tyg)
- powrót do pełnej aktywności (powyżej 7tyg)
FAZA RUCHU Początkowo 3-4 dni od urazu ręka umieszczona jest w specjalnej łusce. Bierne i wspomagane ćwiczenia zakresu ruchu wprowadzane są bezpośrednio po operacji. Pełen bierny zakres ruchu należy uzyskać w 10-14 dni po zabiegu. Ruchy czynnego zgięcia można wykonywać do granicy bólu. Do 4-5 dnia należy unikać ruchów rotacyjnych, podczas gdy kończyna jest odwiedzona.Bezpośrednio po zabiegu wprowadzamy także ćwiczenia izometryczne. Ruchy czynne możliwe są dopiero po 8 dniu od zabiegu. Największe ograniczenie stanowią tu ćwiczenia mięśnia dwugłowego ramienia, których powinniśmy unikać do 2 tygodni po zabiegu.
FAZA DYNAMICZNEGO WZMACNIANIA Między 4 a 6 tygodniem możemy znacznie zwiększyć obciążenie kończyny wprowadzając np. trening na siłowni. Ruchy najbardziej niebezpieczne, czyli rzuty w pozycji odwiedzenia do 90 stopni i max. rotacji zewnętrznej wprowadzane są najpóźniej.
FAZA POWROTU DO PEŁNEJ AKTYWNOŚCI Pomiędzy 7 a 10 tygodniem po zabiegu operacyjnym pacjent może powracać do aktywności sportowej.
Reh - Operacja z zamontowanymi śrubami
Rehabilitacja po zabiegu operacyjnym uszkodzenia SLAP typu II wymaga więcej uwagi i ostrożności. Postępowanie uzależnione jest od dokładnego miejsca uszkodzenia, jego rozległości oraz ilości kotwic (specjalny typ śrub) zastosowanych podczas operacji. Dla przykładu w przypadku zastosowania 3 kotwic program jest wolniejszy niż w przypadku jednej kotwicy.
FAZA ZAAWANSOWANA W czasie pierwszych 4 tygodni kończynę umieszczamy w specjalnej łusce oraz na noc w ortezie stawu ramiennego. W czasie rehabilitacji należy zachować progresywność zakresu ruchu.
FAZA DYNAMICZNEGO WZMACNIANIA W czasie 1 miesiąca nie należy przekraczać 90 stopni uniesienia kończyny, oraz ograniczyć maksymalne zakresy rotacji. Pełny zakres ruchu odzyskuje się zazwyczaj w przeciągu 8-12 tygodni.
FAZA POWROTU DO PEŁNEJ AKTYWNOŚCI Do 8 tygodnia należy chronić przed obciążeniami przyczep mięśnia dwugłowego, dlatego nie zaleca się stosowania żadnych ćwiczeń oporowych. Bardziej zaawansowane ćwiczenia mięśni barku możliwe są dopiero po 12 tygodniu. Powrót do treningów lub aktywności, w których bark narażony jest na urazy, jest możliwy po 6 miesiącach, a start w zawodach lub meczach po 9-12 miesiącach.
W przypadku zabiegów operacyjnych uszkodzenia SLAP typu IV program rehabilitacyjny jest zbliżony do poprzedniego. Pewne różnice w programie związane są z rodzajem i stopniem ingerencji w mięsień dwugłowy. Dla przykładu w przypadku tenodezy mięśnia dwugłowego nie należy wykonywać oporowanych ćwiczeń m. dwugłowego do 3 miesięcy po operacji. Pełna aktywność tego mięśnia jest dozwolona dopiero po 16-20 tygodniach po zabiegu.