Test Rowego. Bark i staw ramienny.

 Test Rowego

Wykonanie: Stojącemu choremu polecamy wykonanie niewielkiego skłonu do przodu i rozluźnienie kończyny górnej. W przypadku oceny prawego barku badający chwyta lewą rękę bark, a prawą lekko zgina i przesuwa przyśrodkowo kończynę górną, a następnie jednorazowo pociąga ją dystalnie.

Interpretacja: W tej pozycji badający może wywołać niewielkie przednio-tylne przemieszczenia i ocenić stabilność stawu ramiennego.

Do oceny przedniej niestabilności stosuje się większy ucisk kciukiem w stronę brzuszną na głowę kości ramiennej w wyproście do 20-30stopni. Do oceny tylnej niestabilności wykonuje się nacisk palcami wskazującym i środkowym w stronę grzbietową przy ramieniu zgiętym do 20-30stopni.

Do oceny niestabilności dolnej stosuje się silną trakcję (pociągnięcie) w kierunku dystalnym (objaw rowka)

Sarkopenia

 Sarkopenia tym terminem definiuje się zespół uogólnionego i postępującego jednoczesnego zmniejszenia masy mięśni szkieletowych i ich siły lub funkcji.

Obecnie uważa się, że samo zmniejszenie masy mięśni nie wystarcza do rozpoznania sarkopenii. Określa się je jako prezarkopenię, a izolowane zmniejszenie siły mięśni jako dynapenię. 

Szacuje się, że sarkopenia występuje u co dziesiątej osoby we wczesnej starości i nawet u co drugiej po 80. roku życia.

Należy pamiętać, że związek pomiędzy niską masą a siłą mięśniową jest często niezwiązany z masą ciała. Wraz z wiekiem bowiem, kiedy zmniejsza się beztłuszczowa masa ciała, masa tkanki tłuszczowej ulega zwiększeniu, co może prowadzić - nawet przy znacznej utracie masy mięśni - nie tylko do utrzymania masy ciała, ale nawet do jej przyrostu.

Tak więc sarkopenia może współistnieć z otyłością. Ten rodzaj zaburzenia nazywa się otyłością sarkopeniczną.

Przyczyny sarkopenii:

• proces starzenia
• zmiany hormonalne
• czynniki genetyczne

Konsekwencje sarkopenii:

• zmniejszenie mobilności
• zwiększa ryzyko upadków
• problem z podniesieniem 5kg ciężaru
• depresja

Leczenie sarkopenii:

1. dieta
2. aktywność fizyczna

• zwiększenie masy ciała (wzrost beztłuszczowej masy ciała)
• zwiększenie siły - ćwiczenia oporowe
• ćwiczenia wytrzymałościowe korzystnie wpływają na układ krążenia (zwiększają objętość przepompowywanej krwi przez serce, a także maksymalne pochłanianie tlenu)

Rehabilitacja:

• ćwiczenia oporowe (z ciężarkami)
• ćwiczenia wzmacniające
• ćwiczenia z zastosowaniem taśmy oporowej wzmacniające kończyny górne
• ćwiczenia z taśmą oporową wzmacniające kończyny dolne

Źródło: A.M.Borowicz, K.Wieczorowska-Tobis - "Fizjoterapia w geriatrii. Atlas ćwiczeń.", wydaw. PZWL, 2014r.

 

Test nadmiernego odwiedzenia Gageya. Wiotkość dolnej torebki.

 Test nadmiernego odwiedzenia Gageya. Wiotkość dolnej torebki.

Wykonanie: Badający stoi za siedzącym pacjentem. Jedną ręką stabilizuje łopatkę pacjenta, drugą prowadzi bierny ruch odwiedzenia, kontrolując udział łopatki w ruchu.

Interpretacja: Możliwość wykonania czystego ruchu odwiedzenia w stawie ramiennym powyżej 105stopni w porównaniu z 90stopni po stronie przeciwnej wskazuje na nadmierną wiotkość więzadeł dolnego piętra stawu ramiennego.

Objaw rowka, dolna szufladka

 Objaw rowka, dolna szufladka. Test wielokierunkowej niestabilności.

Wykonanie: Badanie wykonuje się u chorego siedzącego lub stojącego. Jedna ręką stabilizuje zdrowy staw ramienny, a druga pociąga rozluźnione ramię w kierunku dystalnym, najlepiej chwytając je ponad łokciem, znajdującym się w niewielkim zgięciu.

Interpretacja: Przy dolnej niestabilności głowy kości ramiennej poniżej wyrostka barkowego powstaje wyraźnie widoczne zagłębienie (objaw rowka).

Ocena kliniczna objawu rowka opiera się na pomiarze odległości odległości w milimetrach. Ocena stopnia dolnej niestabilności różni się jednak znacznie osobniczo (fizjologicznie). Wyższe stopnie objawu rowka (stopień II/III) świadczą o niestabilności wielokierunkowej. Przy dokonywaniu pomiaru ocenia się odległość pomiędzy dolną krawędzią wyrostka barkowego a górną częścią głowy kości ramiennej. Stopień II/III oznacza odległość ok. 2 do 3 cm.

Test ten można także wykonać przy ramieniu odwiedzionym do kąta 90stopni i utrzymywanym w tej pozycji przez badającego; przy dolnej niestabilności można przez nacisk skierowany od góry na bliższą 1/3 ramienia wywołać dolne podwichnięcie głowy kości ramiennej. W tym przypadku powstaje również wyraźny rowek pod wyrostkiem barkowym.

Obok badania objawu rowka z pozycji neutralnej zalecane jest wykonanie badania z ramieniem zrotowanym zewnętrznie i wewnętrznie. Jeżeli pojawi się zwiększony ślizg dolny w rotacji zewnętrznej, to należy myśleć o zwiększonej wiotkości przedziałów rotatorów. Jeśli pozytywny objaw rowka będzie obserwowany w rotacji wewnętrznej, wówczas podłożem wiotkości są najpewniej struktury tylnej części torebki stawu ramiennego.

Test szarpnięcia

 Test szarpnięcia

Wykonanie: Pacjent stoi lub siedzi. Chore ramię odwodzi się w stawie ramiennym do 90stopni i zgina łokieć do 90stopni. Drugą ręką stabilizuje się od góry obręcz barkową. Z tej pozycji badający próbuje wywołać tylną szufladę lub podwichnięcie, stopniowo zwiększając rotację wewnętrzną i przywodząc ramię oraz utrzymując docisk osiowy.

Interpretacja: Skierowane ku tyłowi pchnięcie wzdłuż długiej osi kości ramiennej przy wolno narastającym przywiedzeniu powoduje tylne podwichnięcie stawu ramiennego. Wyprost do 25-30stopni prowadzi do repozycji głowy kości ramiennej (szarpnięcie).

Test tylnej szufladki Gerbera - Genza (Posterior Drawer Test)

 Test tylnej szufladki Gerbera - Genza

Wykonanie: Badanie wykonuje się u chorego leżącego. Jedna ręka badającego prowadzi głowę kości ramiennej (kciuk na brzusznej części głowy kości ramiennej, pozostałe palce na grzebieniu łopatki, tylnej części głowy kości ramiennej lub grzebieniu łopatki, tylnej panewce). Druga ręka utrzymuje ramię w 90stopni zgięciu i 20-30stopni wyproście w płaszczyźnie poziomej.

Po zgięciu ramienia w płaszczyźnie poziomej oraz niewielkiej rotacji wewnętrznej kciuk, wywierając nacisk na brzuszną część głowy kości ramiennej, wypycha ją grzbietowo.

Interpretacja: Przy stwierdzonej wiotkości torebkowo-więzadłowej można wywołać tylną szufladkę (podwichnięcie/zwichnięcie głowy kości ramiennej). (Wyprost w płaszczyźnie poziomej, niewielka rotacja zewnętrzna ramienia oraz ewentualnie dodatkowy nacisk palca na tylną część panewki stawu ramiennego od strony grzbietowej umożliwiają repozycję głowy kości ramiennej. Występujący w czasie repozycji "trzask" należy odróżnić od brzusznego podwichnięcia). Ważne jest, aby ocenić względną ruchomość głowy kości ramiennej w stosunku do panewki, podczas gdy palec wskazujący obejmuje panewkę od strony grzbietowej, a kciukiem wywierany jest brzuszny nacisk na głowę kości ramiennej.

Badanie może być wykonane także u chorego siedzącego. Przy rozluźnionym, lekko do przodu pochylonym tułowiu oraz zwisającej kończynie górnej badający kładzie kciuk na grzebieniu łopatki lub tylnej części panewki, a pozostałymi palcami obejmuje głowę od strony brzusznej. Przy odpowiedniej wiotkości torebkowo-więzadłowej można palami ręki - przez ruch przesuwania z naciskiem podwichnąć głowę ku tyłowi.

Przy obecności tylnej niestabilności można zwichnąć głowę kości ramiennej w stronę grzbietową do 50% jej średnicy. 

Test przedniej szufladki Gerbera-Ganza (Anterior Drawer Test)

 Test przedniej szufladki Gerbera-Ganza

Wykonanie: Pacjent w pozycji leżącej. W czasie badania brak powinien znajdować się możliwie nad brzegiem kozetki. Zajęty staw ramienny jest odwiedziony od 80 do 120stopni, zgięty od 0 do 20stopni, zrotowany na zewnątrz od 0 do 30stopni, w miarę możliwości utrzymywany w pozycji rozluźnionej, bez dolegliwości bólowych. W czasie badania lewego barku badający stabilizuje lewą ręką łopatkę (palec wskazujący i środkowy na grzebieniu łopatki, kciuk na wyrostku kruczym), a prawą ręką silnie obejmuje bliższą część ramienia, pociągając do przodu podobnie jak w teście Lachmanna, przy przedniej niestabilności stawu kolanowego.

Interpretacja: Względny ruch między ustabilizowaną łopatkę i przemieszczaną brzusznie głową kości ramiennej świadczy o nasileniu przedniej niestabilności i może być oceniany w stopniach. Wyjątkowo pojawia się słyszalny "trzask" z bólami lub bez bólów, który może świadczyć o uszkodzeniu przedniej części obrąbka stawowego.

Tylny test obronny (Posterior Shift and Load Test)

 Tylny test obronny

Wykonanie: Jedna ręka badającego leży pod łopatką, a druga obejmuje kończynę górną za staw łokciowy. Przez wykonanie osiowego, skierowanego w kierunku grzbietowym nacisku na odwiedzione, zgięte w płaszczyźnie poziomej i zrotowane do wewnątrz ramię badający stera się podwichnąć grzbietowo głowę kości ramiennej. 

Interpretacja: Przy odpowiedniej wiotkości torebkowo-więzadłowej dochodzi do grzbietowego podwichnięcia lub nawet zwichnięcia głowy kości ramiennej z towarzyszącymi dolegliwościami bólowymi.

W czasie utrzymywania osiowego nacisku na głowę kości ramiennej ramię można ustawić w większym odwiedzeniu i zgięciu ku tyłowi. W czasie tego matewru można zreponować uprzednio podwichniętą (zwichniętą) głowę kości ramiennej, czemu towarzyszy dobrze wyczuwalny palpacyjnie i słyszalny "trzask"

Uwaga, w tym teście istnieje znaczne ryzyko wywołania świeżego zwichnięcia!

Test szufladki przedniej i tylnej

 Test szufladki przedniej i tylnej

Wykonanie: Pacjent siedzi. Badający stoi za chorym. W czasie badania prawego ramienia lewą ręką obejmuje i stabilizuje obojczyk oraz górny brzeg łopatki, podczas gdy prawą ręką wykonuje ruchy barku lub głowy kości ramiennej w kierunku brzusznym i grzbietowym.

Interpretacja: Wyraźna brzuszna i grzbietowa ruchomość głowy kości ramiennej z bólem lub bez bólu świadczy o niestabilności.

Test Lefferta

 Test Lefferta. Bark i staw ramienny

Wykonanie i interpretacja: W teście tym można ocenić wielkość szufladki przedniej. U siedzącego chorego prowokuje się przednie przemieszczanie głowy kości ramiennej. Wentralizacja palca wskazującego w porównaniu ze środkowym wskakuje na wielkość przemieszczenia. 

Test rzutu. Bark i staw ramienny

 Test rzutu.

Wykonanie i interpretacja: W teście rzutu pacjent wykonuje aktywny ruch rzucenia wbrew oporowi badającego. Można wtedy stwierdzić brzuszne podwichnięcie głowy kości ramiennej.

Test obronny w pozycji leżącej. Bark i staw ramienny

 Test obronny w pozycji leżącej.

Wykonanie: Pacjent w pozycji leżącej. Ramię odwiedzione, zrotowane na zewnątrz oraz zgięte w stawie łokciowym. Badający wywiera nacisk od tyłu na głowę kości ramiennej, starając się ją przesunąć ku przodowi. Stabilność jest badana przy odwiedzeniu 60, 90, 120 stopni.

Interpretacja: Pacjent z niestabilnością przednią spodziewa się wystąpienia bólu, im bardziej głowa kości ramiennej przemieszcza się ku przodowi, w kierunku potencjalnego zwichnięcia, przekraczając obrąbek stawowy. Chory reaguje ruchem omijającym.

Źródło informacji

 Źródło informacji odnośnie zakładki testy kliniczne są podawane z książki "Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni". Autorami są: Klaus Buckup oraz Johannes Buckup. 

K.Buckup, J.Buckup. "Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni", wydaw. PZWL, 2014r.

Przedni test obronny. Test stabilności stawu ramiennego.

 Przedni test obronny. Test stabilności stawu ramiennego.

Wykonanie: Badanie przeprowadza się najpierw u chorego siedzącego. Jedną ręką badający obejmuje przez tkanki miękkie głowę kości ramiennej, a drugą wykonuje ruchy kończyną górną pacjenta. Przy zgiętym stawie łokciowym biernie odwodzi staw ramienny, a następnie maksymalnie rotuje go na zewnątrz i w tej pozycji utrzymuje kończynę.

Do oceny więzadeł - obrąbkowo-ramiennych górnego, środkowego i dolnego - test wykonywany jest odpowiednio przy odwiedzeniu do 60, 90 i 120 stopni. Następnie badający od strony grzbietowej naciska prowadzącą rękę na głowę kości ramiennej do przodu i dołu.

Test ten można także wykonać w pozycji leżącej przy większym rozluźnieniu mięśni. Staw ramienny leży na brzegu stołu do badania, który działa jako punkt wytaczania (obrotu). W tej pozycji można wywołać test obronny przy różnej rotacji zewnętrznej i odwiedzeniu (fulcrum test). Wyniki porównuje się z uzyskanymi w zdrowym ramieniu.

Interpretacja: Bóle zlokalizowane w przedniej okolicy stawu ramiennego z odruchowym napięciem mięśni świadczą o zespole przedniej niestabilności. Pacjent, zwiększając napięcie mięśniowe, stara się zapobiec możliwości wystąpienia podwichnięcie lub zwichnięcia głowy kości ramiennej.

Również zwiększenie napięcia mięśni w przedniej okolicy stawu ramiennego (m. piersiowy) bez dolegliwości bólowych może wskazywać na niestabilność.

U leżącego chorego test obronny jest często bardziej dokładny i specyficzny. W pozycji zbliżonej do podwichnięcie głowa kości ramiennej jest uciskana w kierunku grzbietowym. Dochodzi wtedy do szybkiego ustąpienia bólów oraz obawy przed zwichnięciem (głowa kości ramiennej ulega reponacji, można zwiększyć zakres rotacji zewnętrznej - test reponacji Jobe'a).

W dalszych stadiach testu obronnego zwalnia się skierowany ku tyłowi ucisk, co prowadzi do szybkiego wzrostu bólów i pojawienia się obrony (test uwalniania).

Uwaga: Jeżeli i chorego podczas przedniego testu obronnego stwierdza się pojawiające się nagle opasujące dolegliwości bólowe oraz jednoczesny niedowład kończyny, mówimy o "objawie martwego ramienia" (dead-arm-sign). Można to wyjaśnić krótkotrwałym uciskiem podwiniętej głowy kości ramiennej na splot barkowy.

Ważne jest, aby wiedzieć, że przy odwiedzeniu do 45 stopni ocenia się przyśrodkowe więzadło obrąbkowo-ramienne i ścięgno mięśnia podłopatkowego. Odwiedzenie do 90 stopni powoduje wyłączenie stabilizującego działania mięśnia podłopatkowego, co umożliwia ocenę dolnego więzadła obrąbkowo-ramiennego. Test ten należy przeprowadzić powoli i ostrożnie tak, aby uniknąć zwichnięcia stawu ramiennego wywołanego testem.